Dowiedz się więcej o Programie Czyste Powietrze 3.0

Nowa edycja programu wejdzie w życie z końcem marca 2025 roku, dokładnie 31 marca.

Kluczowymi założeniami programu jest poprawa stanu powietrza oraz zwiększenie efektywności energetycznej domów poprzez wymianę starych, nieefektywnych urządzeń grzewczych i przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych.

Inicjatywa obejmuje okres od 2018 do 2032 roku. Umowy z osobami korzystającymi z programu będą zawierane do końca 2030 roku, a środki będą wypłacane przez wojewódzkie fundusze do końca 2032 roku.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ma do wykorzystania 13,9 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy oraz 7,9 mld zł z funduszy na infrastrukturę, klimat i środowisko. Od 31 marca 2025 roku ruszy nowy nabór finansowany z 10 mld zł pochodzących z Funduszu Modernizacyjnego, w formie bezzwrotnych dotacji.

O wsparcie mogą starać się osoby fizyczne posiadające lub współposiadające dom jednorodzinny albo wydzielony lokal z księgą wieczystą, pod warunkiem że własność trwa co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku (z wyjątkiem spadków). Dodatkowo muszą spełniać określone limity dochodowe, a przy najwyższym wsparciu – także wymagania energetyczne budynku.

Program oferuje dotacje wypłacane przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska – w całości lub w transzach po udokumentowaniu prac. Dostępne jest też prefinansowanie dla wyższych poziomów wsparcia, realizowane zaliczkowo przed startem inwestycji, na podstawie umowy z wykonawcą i operatora.

Operatorzy, wprowadzeni od 31 marca 2025 roku, wspierają beneficjentów przy podwyższonym i najwyższym poziomie dofinansowania, zwłaszcza przy prefinansowaniu. Pomagają na każdym etapie – od planowania, przez realizację, aż po rozliczenie inwestycji.

Dofinansowanie dzieli się na: podstawowe (do 40%, dochód do 135 tys. zł rocznie), podwyższone (do 70%, dochód: 2250 zł/os. w rodzinie lub 3150 zł dla singla, lub przychód z działalności do 40-krotności minimalnej pensji), najwyższe (do 100%, dochód: 1300 zł/os. w rodzinie, 1800 zł dla singla, lub zasiłki, przychód do 12-krotności minimalnej pensji, zapotrzebowanie energetyczne powyżej 140 kWh/m²/rok).

Budynek musi mieć pozwolenie na budowę sprzed 31 grudnia 2020 roku. Warunki zależą od zapotrzebowania energetycznego: poniżej 80 kWh/m²/rok – tylko wymiana źródła ciepła; 80-140 kWh/m²/rok – źródło ciepła i/lub termomodernizacja z redukcją do 80 kWh/m²/rok o min. 40%; powyżej 140 kWh/m²/rok – kompleksowa modernizacja z redukcją do 140 kWh/m²/rok o min. 40%.

Możliwe opcje to: wymiana źródła ciepła bez zmiany wskaźnika, sama termomodernizacja (jeśli źródło jest efektywne) lub obie te działania, z wymogiem redukcji zapotrzebowania do max. 80 kWh/m²/rok i zmniejszeniem zużycia o co najmniej 40%.

Modernizacja takich budynków wymaga obniżki zapotrzebowania do max. 140 kWh/m²/rok (o min. 40%) i może obejmować wymianę źródła ciepła (jeśli nie spełnia wymagań), modernizację instalacji, montaż rekuperacji, ocieplenie oraz dokumentację techniczną.

Tak, jeśli budynek ma już efektywne źródło ciepła zgodne z programem, można wykonać np. ocieplenie, wymianę stolarki czy montaż wentylacji mechanicznej, spełniając określone wymagania energetyczne.

Tak, przed inwestycją należy wykonać audyt energetyczny z dokumentem podsumowującym (załącznik do wniosku), a po zakończeniu – świadectwo charakterystyki energetycznej potwierdzające efekty.

Nie, wsparcie przysługuje tylko na jeden budynek lub lokal i można z niego skorzystać jednorazowo, o ile nie złożono wniosku na inny obiekt po 22 kwietnia 2024 roku.

Tak, prefinansowanie do 35% kosztów jest dostępne przez operatora dla najwyższego i podwyższonego poziomu wsparcia.

Od 31 marca 2025 roku przez 4 miesiące można uzyskać dotację na koszty poniesione od 28 maja 2024 roku, zgodnie z nowymi zasadami programu, z pewnymi wyjątkami.

Nie, w nowej wersji programu kotły gazowe nie są kosztem kwalifikowanym. Dla inwestycji z 2024 roku przewidziano osobny nabór dla tych, którzy nie zdążyli złożyć wniosku.

Dotacja obejmuje wymianę starych pieców na ekologiczne źródła ciepła, modernizację instalacji grzewczej, ocieplenie, wymianę okien i drzwi, zakup rekuperacji oraz koszty audytu i świadectwa energetycznego.

Start inwestycji to dzień poniesienia pierwszego kosztu (np. wystawienia faktury), nie wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku, z wyjątkiem okresu przejściowego od 28 maja 2024 roku.

Inwestycja jest zakończona w dniu wystawienia ostatniego dokumentu potwierdzającego realizację wszystkich prac objętych umową, umożliwiających prawidłowe użytkowanie urządzeń.

Na realizację dotacji lub dotacji z prefinansowaniem przewidziano do 24 miesięcy od złożenia wniosku.

Tak, dofinansowanie jest zmniejszane proporcjonalnie do powierzchni używanej na działalność. Jeśli przekracza 30% powierzchni, budynek nie kwalifikuje się do programu.

Wnioskodawca musi wykonać audyt energetyczny przed startem prac, dostarczyć jego podsumowanie, po zakończeniu przedstawić świadectwo energetyczne i zrealizować pełen zakres prac zgodnie z audytem, bez używania nieefektywnych źródeł ciepła.

Tak, można łączyć z innymi dotacjami na różne zakresy prac, ale suma wsparcia nie może przekroczyć 100% kosztów kwalifikowanych.

Dotacja przepada, jeśli budynek jest używany sezonowo, jest gospodarczy, wnioskodawca sprzeda nieruchomość przed wypłatą, prowadzi działalność na ponad 30% powierzchni lub budynek powstał po 31 grudnia 2020 roku.

Nie, sprzedaż przed wypłatą całości dotacji skutkuje utratą dofinansowania.

Nie, program dotyczy wyłącznie budynków całorocznych.

Tak, ale tylko na inne prace, np. ocieplenie czy montaż rekuperacji.

Nie, stare źródło musi być trwale wyłączone i potwierdzone dokumentem (np. protokołem zezłomowania).

Nie, przez 5 lat od zakończenia budynek musi pozostać mieszkalny, bez demontażu urządzeń czy instalacji nieefektywnych źródeł ciepła.

Wymagane są m.in. podsumowanie audytu energetycznego i zaświadczenie o dochodach.

Proces powinien trwać do 60 dni, choć jest to czas orientacyjny.

Rozpatrzenie wniosku o płatność zajmuje 60 dni.

Tak, koszty audytu energetycznego i dokumentacji są kwalifikowalne – szczegóły w dokumentacji programu.

Tak, ale wykonawca musi spełniać wymogi programu.

Tak, należy przedstawić dokumenty potwierdzające wykonanie prac.

Tak, pod warunkiem spełnienia wymogów efektywności energetycznej.

Tak, ale zmiany muszą być uzasadnione i zatwierdzone przez WFOŚiGW.

Wrócono do jednolitych dotacji na ocieplenie przegród, wymianę stolarki okiennej, drzwi i bram garażowych.

Od 31 marca 2025 roku kredyty na dotychczasowych zasadach nie będą dostępne. Trwają prace nad nową formą współpracy z bankami.

Zwrot kosztów przysługuje, jeśli faktura jest z przed 31 grudnia 2024 r.

Kominki rekreacyjne (bez rozprowadzania ciepła) mogą pozostać, jeśli spełniają wymogi ekoprojektu i uchwał antysmogowych, a ich wyłączenie potwierdzi protokół kominiarski.

Szczegóły dostępne są na stronie czystepowietrze.gov.pl, stronach WFOŚiGW oraz w punktach konsultacyjnych w gminach.

Jeśli w regionie nie ma operatora, jego rolę przejmuje Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.